نميدانند
حتي معلّمها نيز
دانشآموز را ميگويند ساعت آفتابي بساز
برميدارد مثل ساعت آنالوگ
عقربهاي
همين ساعتهايي كه ميشناسيم همهمان
دوازده عدد دورتادور دايره ميچيند
مگر ميشود؟!
يعني معلّمها هم نميدانند ساعت آفتابي فقط در طول روز كار ميكند؟!
باز هم ساعت آفتابي ساختم
باز هم يك معلّم خواسته
باز هم مثل دفعات قبل
ساعتي درست و قابل استفاده
ساعت آفتابي از طلوع تا غروب خورشيد كار ميكند
وابسته به محل قرارگيري هم هست
عرض جغرافيايي ما بالاتر از منطقةالبروج است
طوري كه هيچ وقت
هيچ وقت
خورشيد بالاي سر ما حركت نميكند
سايهمان يعني صفر نميشود
تابستان و زمستان هم فرق ميكند
هر روز اصلاً تفاوت دارد
محلّي كه خورشيد رخ مينمايد و پنهان ميشود
بنابراين ساعت آفتابي نه تنها وابسته به عرض جغرافيايي محل است
كه به فصل سال هم ربط دارد
اما با اغماض
من ساعتي واقعي ساختم
مانند بارهاي قبل
اينجا تصاويرشان هست
برده مدرسه
معلّم در آفتاب گذاشته
گفته الآن ساعت چند است؟!
مريم پاسخ داده: حدود ده و نيم
معلّم شگفتزده
ساعت خود را نگاه كرده
گفته: دقيق ده و ربع است!
با يك مداد و تكهاي تختهسهلايي
بدون اندازهگيريهاي نجومي
بدون استفاده از نقاله و گونيا
فقط با يك پرگار كشيدم
و تخميني نشانهگذاري كردم
علم ستارهشناسي و تقويم مالِ ماست
از گذشته بوده
صدها سال
قرون متمادي
آنوقت يادمان نميدهند
و با اوليات آن آشنامان نميسازند
تا تجربه تمدنيمان را از دست بدهيم
در عوض جامعه كدام بخش از سنّت را تعليم ميكند؟
با فشار و اصرار هم
و نسق ميكشد به خاطرش؟
حنابندان و پاتختي و بعلهبرون و جهزيهنما و واسونك و ...
و هزار سنّت بيمحتوا
كه زندگي را بر مردمان كشورمان سخت ميسازد
آنوقت اين سنّتها
دانشهاي بومي
كه در گذشته هر كشاورز و دامداري ميدانست
معلّمهاي ما هم ياد ندارند
جامعه بر چه اساسي اولويت سنّتهاي خود را تعيين ميكند؟!
آيا اين اولويتها صحيحاند؟!
كدام خواصّ و كدام نخبگان مسئول گزينش سنّتها هستند؟!
نبايد سر و صاحب داشته باشد؟!