دوستي طلبه
از شهري غير قم
ايميلي و گفتگويي
حرفهايي كه شايد مفيد باشد برايمان، شايد!
دو سئوال داشتم:
1. در موردوضعيت امروز حوزه، دانشگاه، نهادهاي اجرائي و فضاي عمومي جامعه؛
به نظر شما در زماني كه ما نتوانسته ايم راه كارهاي اداره ي مطلوب هر كدام از اين بخش ها را بريزيم، بايد چه كنيم؟
در نوشته هاي قبلي شما با استفاده از تمثيل استاد، در مورد ساختن پي سه شهرك علمي و نه حتي كف آن فرموديد: نبايد مردم را از خانه هاشان بيرون برد.
يادم هست كه فرموديد بايد بر آن توليدات استاد اضافه كنيم.
اما تا آن زمان چه؟
2. در مورد سازمان مديريت و برنامه و توسعه ي غربي شما تحقيقات و يا ....داريد؟
وقتي كه جنگ آغاز شد
جنگ تحميلي
دفاع مقدس
خب يك عده بايد ميرفتند خط مقدم
بايد دست به اسلحه ميبردند
ولي كدام اسلحه؟
اسلحههاي سبكي كه در اختيار داشتند
پس موشك و تانك و توپ چه؟
قطعاً يك عدهاي در وزارت دفاع مشغول توليد بايد ميشدند
چند سال گذشت؟
ده سال؟
بيست سال؟
امروز ما موشكهاي شهاب را داريم
موشكهاي بالستيك
كه تا اسرائيل هم ميرسد
خودمان تانك هم توليد كرديم
و حالا ديگر مجبور نيستيم از روسيه اس سيصد بخريم مثلاً
آيا درست بود كه در اين بيست يا سي سال
دوستانمان را در نظام اجرا
توبيخ كنيم كه چرا از روسيه و كشورهاي ديگر سلاح خريداري ميكنيد؟
اما امروز ميتوانيم توبيخ كنيم
اگر بار ديگر بودجه مملكت را خرج خريد سلاح كنند!
سخن آقاي احمد توكلي بسيار جالب بود به نظر بنده
ايشان در مصاحبهاي چند وقت پيش
فرمودند كه: من به دنبال مدل اقتصاد اسلامي هستم
ولي فعلاً هيچ مدلي ندارم كه ارائه كنم
اما يك راه حل موقت دارم
مدلهاي غربي را بررسي كردهام
يكي از مدلهايي كه كمترين مخالفت و ضديت را با اسلام دارد
و نزديكتر به عدالت به نظر ميرسد انتخاب كردهام
معتقدم فعلاً بايد از آن مدل استفاده كنيم!
جامعه متشكل از آحاد است
افراد زياد و بسيار
تفاوت جامعه با فرد در همين است
فقه فردي هم از همين رو با فقه حكومتي متفاوت شده
در فقه فردي تكليف متوجه فرديست
كه در هر زمان تنها قادر به انجام يك فعل واحد است
يا صلاة
يا انقاذ غريق
اما در فقه حكومتي مكلف جامعه است
فقه حكومتي درصدد بيان احكام افعال متعدد براي افراد متكثّر است
در حكومت ميتوانند عدهاي اصلاً مستقلاً به انقاذ غريق مشغول باشند
و عدهاي نيز در مسجد مشغول عبادت
در چنين فضايي لازم نيست همه در نظام اجرا قرار بگيرند
گروهي بايد مديريت اجرايي را بر عهده داشته باشند
گروهي در نظامات غربي و شرقي به دنبال نزديكترين نظريات به اسلام
مانند روشي كه امام(ره) در انتخاب گزينه «جمهوري» داشت
و گروهي هم البته
در سطوح بنيادين
مشغول توليد تئوري و نظريه براي صد سال بعد
شايد هم دويست سال
مگر اقتصاد امروزِ غرب محصول دست نامرئي آدام اسميت قرن 18 ميلادي نيست؟!
300 سال پيش
غرب مگر بيش از صد سال است كه دنيا را گرفته اينطور؟
مگر ليبراليسم سياسي غرب محصول امثال جان استوارت ميل نيست
با آن رساله آزادي شگفتش
كه براي من عجيب بود وقتي كلمه قرآن را (Koran) در متن اصلي انگليسي آن مشاهده كردم!
ميل مربوط به قرن 19 است
دويست سال پيش
غرض اينكه امور بنيادين زمانبر است
چيزي كه نياز دارد نيروي انسانيست
آدمهايي كه همه عمر خود را صرف نمايند
و محصولات پژوهش و مطالعات خود را با دقت ثبت و ضبط كنند
تا به نسل بعد تحويل دهند
چند نسل بايد روي هم سوار شوند
تا به دستاوردي قابل اتكا برسند
چند سال طول كشيد تا سايه اخباريگري از ساحت تشيّع كنار رود
و علم اصول به جايگاه خود باز گردد؟!
اما درباره سازمان مديريت
البته كه غربيست
به قولي، همان اصل چهار ترومن است
آقاي روغني زنجاني بيشترين اقامت را در اين سازمان داشته
در نقش مديريت
شما اگر يك نگاهي به ابتداي انقلاب بيافكنيد
هر سال يك مدير عوض كرده است
و جالب اينكه
همه مديران آن تحصيل كرده خارج از كشور بودهاند
هر كدام يك دكترا از يك كشور خارجي
وقتي به روغني زنجاني رسيد
ايشان با سه رئيس جمهور كار كرد
خيلي زياد ماند بر سر اين سازمان
اين مطلب نميتواند اتفاقي باشد
بعد از تعويض پشت به پشت هر چند ساله و چند ماهه مدير
يكهو اين سازمان به چنين ثباتي برسد
در هر صورت
ايشان بعد از تبديل شدن سازمان به معاونت
يك مصاحبهاي كرد
در آن مصاحبه به همين غربي بودن سازمان اشاره كرد
به ادعاي غربي بودن آن
همان مصاحبهاي كه انتقادهاي تندي عليه احمدينژاد در آن هست
ميگويد هميشه با كساني مواجه بوده كه سازمان را غربي پنداشتهاند
و ايشان ميگفت با آغوش باز با اين افراد برخورد كرده
و گفته: گر تو بهتر ميزني، بستان بزن!
اما هيچ كسي راهي نشانش نداده
كه بهتر از روشهاي بينالمللي، يا همان غربي باشد
تحقيقات مشخصي نكردم
كه به محصولي منتهي شود
ولي براي اطلاع خودم پيگيري كردم
مدتي نيز فيلمهايي را از هاروارد اكستنشن (http://www.extension.harvard.edu) گرفتم
واحدي در تاپترين دانشگاه دنيا
كه در سايتهاي رتبهبندي جهاني دانشگاهها
چند سال است رتبه يك را دارد
اين دانشگاه يك بخش مجازي دارد
به نام اكستنشن
كه كلاسهاي رسمي دانشگاه را فيلم گرفته و روي اينترنت ميگذارند
بخشي از اين فيلمها رايگان است
من هم بخش رايگان آن را كه درباره اقتصاد كلان بود گرفتم و ديدم
چند وقتي هم هست كه با http://www.coursera.org آشنا هستم
اينجا هم محلي است
كه درسهاي مجازي دانشگاههاي دنيا را ارائه ميكند
بخشي از درسهاي اقتصاد را گرفتم
بعضي را مشاهده كرده
و البته مقداري هم مانده كه در فرصت مقتضي ببينم
اقتصاد در غرب بارها و بارها متحول شده است
اقتصاد كلاسيك اسميتي به بنبست خورد
نئوكلاسيكها آمدند
و اصلاً پول را از «ابزار مبادله» تبديل كردند به «كالا»
امروز پول يك كالا محسوب ميشود در غرب
نئوكلاسيكها هم چندين فرقه شدهاند
تا همين چند وقت پيش كينزينها بودند
امروز مانيتارينها (Monetary)
شايد فردا هم يك گروه ديگر قدرت را بگيرند
سازمان مديريت ما چه ميكند؟!
در به كار گيري همين روشهاي نوظهور غربي هم درمانده است
وضع امروز كشور ما از نظر اقتصاد غربي دچار يك بحران استگفليشن (Stagflation) است
بحراني عجيب
كه برخلاف منحني فيليپس
كه حاكي از نسبت عكس ميان «بيكاري» و «توّرم» است
در اثر شوك ناشي از تحريم
و افزايش ناگهاني نرخها
هر دو عنصر «بيكاري» ناشي از «ركود» را با «تورم» جمع كرده است
اين اتفاق در دهههاي پيش در آمريكا روي داد
و سبب كنار گذاشتهشدن كينزينها شد
سازمان مديريت ما چه ميكند؟!
بنده گمان ميكنم حتي اگر همين سازمان، غربي بود
بهتر بود از وضعي كه الآن داريم
يعني حتي غربي هم نيست!
غرب رفت
و اين سازمان همچنان در گذشته باقي مانده
در گذشته غرب
ما به اقتصاد اسلامي نيازمنديم
چيزي كه نداريم
و كسي هم مدعي نيست كه داريم
ولي در ارائه راهكارهاي موقت هم دچار مشكل هستيم
زيرا اشكال اصلي در سازوكار مديريت كشور است
مشكلي در سازماندهي نيروهاي انساني
كه اجازه نميدهد نيروهاي «قادر» بالا بروند
اين تصوّر يا شايد توهّم حقير است
موفق باشيد
فهرست مطالب:
چه كنيم 1
چه كنيم 2
چه كنيم 3
چه كنيم 4
چه كنيم 5
چه كنيم 6
چه كنيم 7
چه كنيم 8
چه كنيم 9
چه كنيم 10
چه كنيم 11
چه كنيم 12
چه كنيم 13
چه كنيم 14
چه كنيم 15
چه كنيم 16
چه كنيم 17
چه كنيم 18
چه كنيم 19
چه كنيم 20
چه كنيم 21
چه كنيم 22
چه كنيم 23
چه كنيم 24
چه كنيم 25
چه كنيم 26
چه كنيم 27
چه كنيم 28
چه كنيم 29
چه كنيم 30