پاسخ مسأله را در يك كتاب ديگر يافتم
پاسخي فلسفي به اين شبهه فلسفي كه از رابطه عليّت نشأت گرفته بود
نويسنده تفكيك قائل شده بود بين «قوّه اختيار» و «اختيار خاص»
فرض كنيد قصد رفتن به مشهد ميكنيد
نفس شما داراي قوايي است
يعني تواناييهايي دارد
كه يكي از آنها توانايي اختيار كردن است
اين توانايي را از خلقت خود داشته
(يا به نظر بعضي از زماني خاص در سنّ رشد)
اما «اختيار رفتن به مشهد» يك پديده ديگري است
چيزي كه علّت ميشود براي مسافرت شما
پس اگر بگوييم قوه اختيار يك علّتي دارد
كه آن را پديد آورده
اين ربطي ندارد به اختيار خاصي كه شما ميكنيد
براي افعال خود
يعني علّت تنها قوّه را اعطا كرده
پس دليل نميشود افعال شما غيراختياري شود و جبري گردد
خوب استدلالي است؟!
به نظر من كه نه!
آن را در دورهاي پذيرفتم
ولي بعد به اشكالي در آن برخوردم كه...
[اين بحث همچنان ادامه دارد]