اين بازي را همه مي‌شناسند
يكي از سرگرمي‌هاي كودكي من بود

اما جذابيت آن وقتي بيشتر شد كه به شكل استوانه‌اي در آمد
اين بازي را برادرم برايم خريد
وقتي دوره دبستان را مي‌گذراندم

ولي جذاب‌تر از همه و البته پيچيده‌تر
مدل سه‌بعدي آن بود
مكعب روبيك برايم بسيار شگفت‌آور بود
فكر كنم دوره راهنمايي را مي‌گذراندم كه برايم خريدند
اقرار مي‌كنم هرگز نتوانستم آن را حل كنم
يعني شش وجه را بسازم
حداكثر يك وجه يا فوقش دو
البته امروزه مدل‌هاي بزرگ‌تري هم ساخته شده

هميشه برايم سؤال بود كه چگونه اين قطعات كنار هم مي‌لغزند
بدون اين‌كه از هم بپاشند
تا اين‌كه چند وقت پيش دوباره به ياد گذشته يكي خريدم
اين‌بار آن را گشودم و تكه‌تكه كردم

مكانيك بسيار ساده و البته هوشمندانه‌اي دارد
سه محور كه به صورت z ،y ،x به هم متصل شده
هر كدام دو سر دارد و شش قطعه اين‌گونه به هم متصل شده‌اند
ساير قطعات روي همين شش قطعه مي‌لغزند و حركت مي‌كنند
با زوائدي كه دارند به هم چفت مي‌شوند

در اينترنت گشتم و چند نرم‌افزار پيدا كردم
كارشان ارائه راه‌حل براي دستيابي به پاسخ است

كافيست به وضعيت دو بعدي اين نرم‌افزار برويد
رنگ‌ها را آن‌طور كه روي روبيك خود داريد سِت كنيد
حالا دگمه راه‌حل را بزنيد
تمام مراحل كار را براي شما خواهد نوشت
و البته به صورت انيميشن هم به شما نشان خواهد داد
تمام راه‌حل با فرمول‌هاي رياضي قابل توصيف است
كافيست چند مرحله را ببينيد
لِم و قلق كار دست‌تان خواهد آمد
اين‌كه هميشه حل كردن از «بعلاوه» وجه فوقاني شروع مي‌شود
و به صورت مثلثي از چهار طرف پايين مي‌آيد
تا به لايه پاييني برسد.
خيلي جالب است، وقتي حل روبيك را مي‌بينيد!
آپلود كردم اين‌جا نرم‌افزار را كه برداريد.

اتفاقاً هفته پيش رفته بودم مؤسسه كودكان فردا
جلسه‌اي داشتيم با دوستان
يك روبيك جديد ديدم كه توجهم را جلب كرد

سعي كردم به روش‌هايي كه مي‌دانم حل كنم
ولي اصلاً نمي‌شد
مي‌گفتند 18 هزار تومان قيمت داشته كه خريده‌اند
هيچ‌كدام از روش‌هاي مرسوم روي آن كار نمي‌كند
چون چهار وجهي است!
نمي‌تواني يك قطعه را گوشه كار نگهداري تا جايش را تغيير دهي
با هر حركت تمام قطعاتي كه كنار گذاشته‌اي داخل بازي مي‌شوند!
شگفت‌آور بود!
خلاقيت انسان حد و مرزي ندارد، تا كجا پيش مي‌تواند رفت؟!

اما دليل حساس شدنم به روبيك چيز ديگري است
اين‌كه چند وقتي است در كنارم است و هر از گاهي ور مي‌روم
دليل خاصّي دارد،
اين جدول را ببينيد:

اين جدول 27 خانه‌اي
مرسوم‌ترين جدولي است كه استاد ما براي توصيف يك موضوع از آن استفاده مي‌كرد
نمي‌خواهم اين‌جا و در اين فرصت كم
زير و بم و سازوكار اين جدول را تفسير كنم
اما نكته جالب آن سه‌بعدي بودنش است
و ربط جالبي كه به روبيك دارد
اين تصويري است كه در ذهنم نقش بست
همان اولين روزهايي كه جدول را ديدم
همان سال 1380
اين دياگرام را ترسيم كردم:

مكعب روبيك دقيق‌ترين تطبيق جداول 27 وصفي استاد حسيني(ره) است
چون يك موضوع را از سه بُعد نگاه مي‌كند
و هر بُعد سه رُكن دارد و هلمّ جرّاً.
تنها نكته مهم در ارزش‌گذاري منزلت‌ها روي مكعب است
استاذنا منزلت‌ها را به صورت كمّي تعيين كرده است
كم‌ترين ارزش را يك فرض كرده
نسبت‌ها را دوبرابر گرفته تا به عالي‌ترين منزلت در مكعب مي‌رسد
منزلت آن 64 مي‌شود
در حقيقت روبيكِ منزلت‌ها به روي گوشه پاييني ايستاده است
كه باارزش‌ترين وصف در بالا و كم‌ارزش‌ترين وصف در پايين قرار مي‌گيرد:

به اين ترتيب ما يك خانه با ارزش 64 خواهيم داشت
سه خانه با ارزش 32
شش خانه با ارزش 16
و هفت خانه با ارزش 8
به همين نسبت دوباره كم مي‌شود و شش خانه با منزلت 4 داريم
سه خانه با منزلت 2
و يكي هم با منزلت يك
اين شباهت است كه مكعب روبيك را براي من رازدار كرده است!

در اين‌جا كلكسيوني از انواع روبيك ببينيد! :)