نمودار تربيت؛ الزام يا اختيار؟
الگوي اول در تربيت، سپس الگوي دوم در تربيت و بعد هم راه‌هاي جمع بين دو الگو ترسيم شده است، به صورت نمودار. بخش آخر هم ارزيابي و قضاوت است. نمودار حاضر پر است از اشكال و جواب، تا رسيدن به راهكار.اصل اول اين است: جوهر تربيت انساني؛ تحول در باور و عمل آزاد بر اساس آن. اصل دوم: مجال آزاد و امكان تخلف؛ لازمه‌ي تربيت انساني. اصل سوّم و چهارم و پنجم هم: بهره‌گيري از همه شيوه‌هاي تبيين و آگاهي‌بخشي، تبيين صرف بدون برنامه و ساختارهايي كه توسط قانون‌ها ساخته مي‌شوند منتج نيست، بهره‌گيري از مهر و محبّت در تربيت. همه اين‌ها را نوشتم و در نهايت يك الگو ارائه كردم، براي تربيت، مبتني بر چنين عناويني: تلفيق رفتار و شناخت، ساختارسازي كرامت‌مدار، هدايت انسان، حركت آگاهانه، هوشمند، هم‌افزاي قواي انساني، همبستگي گرايش‌ها و انديشه‌ها و كنش‌ها، خودمراقبتي با كمك ساختارها و فرايندها.
